Op tweede Paasdag organiseerde de afdeling Diest van de Belgische UBA een morseproef. Na een lange onderbreking vanwege corona, was het weer mogelijk om de vaardigheden in opnemen en seinen te bewijzen.

In Nederland wordt de proef niet meer afgenomen sinds het afschaffen van morsevaardigheid om toegang te krijgen tot de korte-golf banden. Agentschap Telecom erkend wel proeven die in België worden afgenomen, dus voor veel Nederlandse zendamateurs is dit de route om het felbegeerde “CW Included” aan de licentie toegevoegd te krijgen.
Ondanks dat veel landen de HAREC-licentie erkennen, zijn er toch nog enkele landen waar je “CW Included” moet hebben om op korte-golf te mogen zenden.

Ik was alweer een hele tijd bezig om morse te leren vanwege dat het eigenlijk de voorkeursmodus is voor SOTA (lichtgewicht en eenvoudige apparatuur), maar ontdekte gaandeweg dat het eigenlijk een prachtige modus is. In een van de morse gerelateerde Facebook-groepen (passend genoemd de Slow Morse Club) sprak Jan, ON1JV, mij aan of ik geen interesse had om aan te schuiven bij de online-cursus van een groepje zendamateurs uit de regio Geraardsbergen. Nu dacht ik om de knoop maar door te hakken en heb ja gezegd. Het is immers een goede motivator om in groepsverband te leren, want dan leer je met en van elkaar. Onder leiding van Peter, ON5XY, gingen we wekelijks aan de slag. Ik stelde als doel om het op 18 april te proberen.

De lokalen van de vereniging liggen in de prachtige omgeving van de Citadel van Diest. Het begon om 14:00u, aansluitend op de Dirage hambeurs. Bij binnenkomst werd verteld dat er 21 kandidaten waren en dat de proeven in twee groepen werden afgenomen, en als ik wilde kon ik al gelijk aanschuiven. Dat liet ik mij natuurlijk geen twee keer zeggen, want dan was de spits er gelijk af.

Plekje gezocht aan een van de drie tafels in het examenlokaal. Na een korte introductie van Lode, ON6KL, het inregelen van het volume (met een aan het examen vergelijkbare tekst) en kijken of het schrijfgerief allemaal in orde was, begon dan de echte proef aan 5WPM. Nou, dat was makkelijk. Vooral ook omdat het de snelheid is waarmee we in de cursus werken (*), 12WPM karaktersnelheid met 5WPM karakterafstand (de zogenaamde Farnsworth-methode).

(*) Cursusleider Peter zegt dat het verstandig is om ook te luisteren naar lagere karaktersnelheden zodat je daar ook aan gewend bent, anders is er kans dat als je alleen maar aan hogere snelheden gewend bent, je de lage niet meer kunt opnemen.

Terug naar de bar terwijl de resultaten werden nagekeken door de examinatoren. Om de spanning erin te houden werd de tweede groep opgeroepen voor hun opneemproef, en nadat hun resultaten waren nagekeken werd de uitslag bekend gemaakt. Helaas, toch wat gezakten, waaronder de jongste kandidaat. Lode nam met haar de foutjes door, zodat de YL wist waar ze op moest gaan letten.

De geslaagden van groep 1 die voor de 12WPM opneemproef op wilden gaan, verzamelden zich weer in het lokaal. Volume instellen, pennen en potloden uitproberen en de proef begon. Voor deze proef is de karaktersneldheid 18WPM en tekenafstand 12WPM. Dit vond ik toch wel wat pittiger. Na afloop kregen we weer 2 minuten om eventuele fouten te corrigeren. Ik had denkelijk een fout gemaakt met VA (of SK), wat doorgestreept, maar was niet helemaal zeker en had mijn fout zo goed doorgestreept dat ik niet meer zag wat ik er eigenlijk had geschreven!
Ook hier weer zenuwachtig op de resultaten wachten totdat de tweede groep ook de opneemproef had gedaan. Maar dat mocht de pret niet drukken want er werd druk gekletst over hobby en niet-hobby zaken.

De geslaagden voor de 12WPM-proef konden nu voor de seinproef gaan, maar ook de kandidaten die (alleen) voor de 5WPM-proef geslaagd waren konden een poging wagen. Deze proef is individueel, onder het toeziend oog van de twee examinatoren.
Er lag een riedel tekst klaar om na te seinen op de gewenste snelheid. Je kon de handsleutel (pomp) of de paddle (Iambic A) kiezen die gereed lagen, of je eigen sleutel gebruiken. Ik had mijn Begali-paddle meegenomen, maar probeerde toch even de aanwezige (Vibroplex?) paddle, en dat voelde goed. Na een korte uitleg door Lode en de vraag of ik het herstel-teken kende (8 puntjes), begon de seinproef dan. Ik begon iambic te “knijpen”, maar mijn vaardigheid is nog niet echt goed genoeg, dus een stapje terug en weer “aantikken” van de paddles. Na een stuk tekst aan ongeveer 15WPM, kon ik stoppen met de mededeling “geslaagd”. Met een grote glimlach terug naar de bar.

Na mij waren nog twee kandidaten (de kandidaten-lijst wordt op call volgorde afgewerkt) en was het wachten op onze certificaten. De resultaten van de proeven:

21 kandidaten hebben zich aangemeld, 5 Belgische en 16 Nederlandse.

1 Belgische en 2 Nederlandse kandidaten hebben zich “last minute” verontschuldigd.

1 Belgische kandidaat slaagde voor de 12 WPM proef.

3 Nederlandse kandidaten slaagden voor de 5WPM proef.

9 Nederlandse kandidaten slaagden voor de 12WPM proef.

3 Belgische kandidaten slaagden NIET.

2 Nederlandse kandidaten slaagden NIET.

Nu ik geslaagd ben, is dit nog niet het einde van de rit want morse is een fantastische communicatiemethode en mijn doel is om in ieder geval op 20WPM comfortabel te kunnen seinen vanwege SOTA/WWFF, en dan op naar de 25-30WPM te gaan. Het voordeel is nu dat ik alleen nog maar hoef te leren opnemen en de reflex van “toontje -> opschrijven”, niet meer verder hoef te ontwikkelen, want in een QSO schrijf je dan alleen maar de noodzakelijke zaken op.

Mijn dank aan de leden van UBA-afdeling Diest om deze proef te organiseren, en mijn cursusleider Peter, ON5XY, voor de wijze lessen, en mijn mede-cursisten voor de onderlinge motivatie.

Tot werkens, bij voorkeur natuurlijk in morse!

Martin, PE1EEC